(το άρθρο δημοσιεύθηκε στο περιοδικό ΕΡΜΙΟΝΗ)
Πέρασα όλα τα παιδικά μου καλοκαίρια στους Φούρνους Αργολίδας, αυτό το μικρό, ήσυχο χωριό με τα λουλούδια στις αυλές και τα όμορφα σοκάκια. Τις δεκαετίες του ’80 και του ’90 δεν έπαιζαν όλα τα παιδιά έξω στις πόλεις, ωστόσο στο χωριό μπορούσες να γυρίζεις ελεύθερα με την παρέα σου από το ένα μέρος στο άλλο χωρίς την επίβλεψη των μεγάλων. Αυτή η αίσθηση παιδικής ελευθερίας μέσα σε ένα πολύ όμορφο φυσικό περιβάλλον είναι κάτι που δεν θα φύγει ποτέ από μέσα μου, είναι κάτι που αποζητώ στη ζωή μου και κάτι που δυστυχώς σήμερα βρίσκω όλο και πιο σπάνια.
Το 2017 σε μια μη κυβερνητική οργάνωση, που υποστήριζε οικογένειες, ανέλαβα να βοηθήσω ένα αγόρι εφτά χρόνων στην ορθογραφία. Η μητέρα του ήταν από άλλη χώρα. Δεν ήθελα να το κάνω με τον συμβατικό τρόπο, του είπα πως θα φτιάχναμε ιστορίες και θα τις γράφαμε. Η δράση πήγε πολύ καλά κι εγώ αποφάσισα να τη δοκιμάσω και αλλού. Το καλοκαίρι εκείνης της χρονιάς σε συνεργασία με την τότε πρόεδρο του Πολιτιστικού Ομίλου Φούρνων, Κατερίνα Νάκη, και με τη βοήθεια της Έλενας Γεωργίου, οργανώσαμε μια τέτοια δράση για τα παιδιά των Φούρνων στο προαύλιο της εκκλησίας του χωριού. Μαζεύτηκαν πάνω από 20 παιδιά. Το μικρότερο ήταν δύο ετών, ήταν η ανιψιά του πατέρα Ιερόθεου Λουμουσιώτη, ο οποίος μας έδωσε τη συγκατάθεσή του με χαρά.
Καθισμένοι όλοι μαζί σε μια κουρελού στις πλάκες της εκκλησίας φτιάξαμε μια ιστορία για μια ομάδα μικρών ζώων, που τρομοκρατούνταν από έναν δράκο. Ο δράκος τελικά έγινε καλός. «Δεν πρέπει να τρομάζουμε τους άλλους, τότε θα γίνουμε όλοι ευτυχισμένοι», είπε κάποιο παιδί δίνοντας το τέλος της ιστορίας. Έβλεπα έκπληκτη εκείνη την περίοδο για πρώτη φορά πως τα παιδιά έχουν μέσα τους όχι μόνο ιστορίες αλλά και απαντήσεις.
Συνέχισα τους πειραματισμούς μου με τις ιστορίες σε αρκετά πλαίσια και πλέον δουλεύω ως ψυχολόγος με βασικό άξονα τη σύνθεση ιστοριών με νέους με αυτισμό και άλλες δυσκολίες. Βλέπω πως τα παιδιά, οι έφηβοι, και οι ενήλικες, ακόμη κι εκείνοι με σοβαρά προβλήματα, μπορούν να συνθέτουν ιστορίες. Μέσα από αυτές εκφράζουν τις σκέψεις και τα συναισθήματά τους και δομούν τον εαυτό τους. Η δική μου αγάπη για τις ιστορίες, όταν ήμουν παιδί, ξεκίνησε στους Φούρνους από τη γιαγιά μου, που μου έλεγε όχι μόνο παραμύθια αλλά και τις ιστορίες των ανθρώπων του χωριού.
Επανέλαβα τη δράση με τις ιστορίες σε συνεργασία με τον Π.Ο.Φ. (με πρόεδρο τον Αριστείδη Μπίμπα) το καλοκαίρι του 2017 με επίσης μεγάλη προσέλευση παιδιών. Μέσα στις γιορτές που πέρασαν και ενώ ξεκινούσε η κακοκαιρία «Ζηνοβία», είδα με μεγάλη μου χαρά τα παιδιά και τους εφήβους του χωριού να έρχονται στο Δημοτικό Σχολείο των Φούρνων τυλιγμένοι με κασκόλ και σκούφους. Αυτή τη φορά εκτός από την υποστήριξη του Π.Ο.Φ. είχα και την υποστήριξη της Προέδρου του χωριού, Ευαγγελίας Κούτση. Σε όλες τις εκδηλώσεις είχα επίσης βοήθεια από κυρίες του χωριού που ανέλαβαν τα κεράσματα για τα παιδιά. Στις δύο τελευταίες ήμουν πολύ χαρούμενη γιατί είχα μαζί μου και τον γιο μου.
Το δημοτικό σχολείο του χωριού δεν λειτουργεί πια. Εκεί τη δεκαετία του ’50 έκανε μάθημα η μητέρα μου. Ο χώρος είναι καλοδιατηρημένος και γεμάτος ασπρόμαυρες φωτογραφίες και παλιά αντικείμενα από το παρελθόν του χωριού. Είναι σημαντικό να μπαίνουν τα σημερινά παιδιά σε αυτό το παλιό δημοτικό σχολείο. Έτσι βλέπουν πως ήταν το παρελθόν και νιώθουν πως είναι η συνέχειά του. Ζούμε σε μια εποχή, που είναι πολύ εύκολο να αποκοπείς από τις ρίζες σου, όμως αν δεν έχουμε ρίζες, είναι δύσκολο να βγάλουμε φτερά. Αξίζουν συγχαρητήρια σε όσους προσπαθούν να διατηρήσουν τη συλλογική μνήμη σε έναν τόπο αλλά συνήθως είναι μεμονωμένες προσπάθειες, ενώ αυτό είναι κάτι που οφείλουμε να κάνουμε όλοι.
Οφείλουμε να συνεργαζόμαστε μεμονωμένα άτομα και φορείς για δράσεις σε χώρους που έχουν σηματοδοτήσει τις κοινότητές μας. Είναι σημαντικό να διατηρήσουμε με κάθε τρόπο την όποια αίσθηση κοινότητας έχει απομείνει στον σημερινό τρόπο ζωής. Τα προβλήματα που αντιμετωπίζουμε σήμερα τόσο ως χώρα αλλά και ως οικογένειες ξεχωριστά είναι πολλά. Για να έχουμε δύναμη πρέπει να λειτουργούμε σε μικρές συλλογικότητες. Είναι αναγκαίο να βρούμε ξανά την αλληλοβοήθεια, πάνω στην οποία βασίστηκε η χώρα μας μέχρι την αστικοποίηση, που απομόνωσε τις οικογένειες.
Αυτή ήταν η δική μου ιστορία. Πάτησα πάνω στο παρελθόν μου και στο παιδί που κάποτε υπήρξα για να μπορέσω να προχωρήσω στο μέλλον. Οι παιδικές μας μνήμες, τα παιδικά μας όνειρα είναι ό,τι πιο πολύτιμο έχουμε. Μέσα σε αυτήν την τρομερή, οδυνηρή αποξένωση της εποχής μας ας συνεχίσουμε να αγαπάμε τον τόπο μας, να τον φροντίζουμε, να θυμόμαστε την ιστορία του. Αυτός ο τόπος φιλοξενεί τις μνήμες και τα όνειρα όχι μόνο των παιδιών μας μα και τα δικά μας.