Στις 06/05/2023 και στις 13/05/2023 συντόνισα στο HomeStart δύο εργαστήρια σύνθεσης ιστοριών για μητέρες. Μέσα από την ομαδική σύνθεση μιας ιστορίας, οι μητέρες μπορούν να ανταλλάξουν σκέψεις και συναισθήματα σχετικά με τη μητρότητα, αλλά και εμπειρίες. Μπορούν να εκφραστούν με ασφάλεια, να επικοινωνήσουν και να καλλιεργήσουν τη φαντασία τους δρώντας ομαδικά και δημιουργικά.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον στις ιστορίες που δημιουργήθηκαν από τις δύο ομάδες μητέρων είναι οι αναπαραστάσεις που αναδύθηκαν. Κυρίαρχη η σύγκρουση ανάμεσα στις υποχρεώσεις της μητρότητας και η ανάγκη για ελευθερία, η ανάγκη εξέλιξης του εαυτού. Επίσης, η πίεση από πρότυπα ή από πρόσωπα του περιβάλλοντος σε αντιπαραβολή με την επιθυμία και τα όνειρα.
Εν τέλει, ο δρόμος της μητρότητας μας κάνει καμιά φορά να νιώθουμε πως έχουμε μπει σε κάποιο από αυτά τα φορμάκια για κέικ, που είναι όλα τόσο ίδια, και να ασφυκτιούμε όσο κι αν αγαπάμε τα παιδιά μας. Νιώθουμε πως έχουμε χάσει ή χάνουμε τον εαυτό μας, μας λέει η πρώτη ιστορία. Ποτέ δεν είναι αργά, όμως, για να δοκιμάσουμε τις δυνάμεις μας και να πραγματοποιήσουμε κάποια όνειρά μας, έρχεται να συμπληρώσει η δεύτερη.
Παρακάτω μπορείτε να διαβάσετε τις δύο ιστορίες:
ΙΣΤΟΡΙΑ 1: «ΤΟ ΦΟΡΜΑΚΙ»
Ήταν κάποτε μια μητέρα που την έλεγαν Ελευθερία. Είχε δύο μικρά παιδιά, δούλευε κι ένιωθε μονίμως πιεσμένη, ανεπαρκής κι έτρεχε να τα προλάβει όλα. Αυτό που κυρίως την πίεζε ήταν ότι αισθανόταν ότι χρειαζόταν χρόνο για τον εαυτό της. Μέσα στους προβληματισμούς της ήταν το κατά πόσο η μητρότητα ήταν πραγματικό της ζητούμενο ή υπέκυψε στην κοινωνική κατασκευή. Αυτή η σκέψη την έκανε να νιώθει πολύ άσχημα.
Όταν το εκμυστηρεύτηκε στη φίλη της, την Ευγενία, εκείνη ένιωσε μπερδεμένη. Δεν είχε φανταστεί ποτέ ότι η Ελευθερία θα ένιωθε έτσι, αυτές οι σκέψεις ήταν μακριά από την εικόνα που είχε για εκείνη. Η Ευγενία προς στιγμήν έκανε την ίδια ερώτηση στον εαυτό της. Ένιωσε ότι για εκείνη ήταν πιο σαφής η απάντηση. Όλες οι μητέρες, όμως, δεν έχουν το ίδιο παρελθόν, τον ίδιο χαρακτήρα κι ούτε μεγάλωσαν με τον ίδιο τρόπο. Έτσι η μητρότητα δεν βιώνεται με τον ίδιο τρόπο από κάθε γυναίκα.
Καθώς τα παιδιά της Ελευθερίας μεγάλωναν, μίκραιναν οι αντοχές της, σωματικές και ψυχικές. Αναπολούσε τις στιγμές ελευθερίας παλαιότερων εποχών και το μόνο που επέτρεπε πια στον εαυτό της ήταν η ελευθερία της σκέψης.
Ήταν αρκετές φορές έντονες οι τύψεις, όταν σκεφτόταν να βάλει μια επιθυμία της σε προτεραιότητα. Στο τέλος κατέληγε πάντα η προτεραιότητα να είναι τα παιδιά. Μια μέρα αποφάσισε κάτι. Θα έκανε κάτι που πραγματικά ήθελε εκείνη χωρίς δεύτερη σκέψη.
Δεν είναι ότι δεν αγαπούσε τα παιδιά της. Ήταν ότι ένιωθε ότι η ζωή ήταν κάτι παραπάνω από μια σχέση μαζί τους. Αυτό είναι υγιές, γιατί δεν είμαστε ένα με τα παιδιά μας, ούτε είναι κτήμα μας. Αλλά ήταν συνεχώς σαν να έπρεπε να μπει σε καλούπι.
Ανεβαίνοντας μια Κυριακή να πει μια καλησπέρα στην υπερήλικη μητέρα της, την πέτυχε να βάζει ζύμη για κέικ στα φορμάκια. Σκέφτηκε τότε πως η ζωή της είχε μπει εδώ και καιρό σε ένα τέτοιο φορμάκι.
Αμέσως πήρε τηλέφωνο τη φίλη της, τη Χαρά και κανόνισαν να πάνε για ποτό το ίδιο βράδυ. Η επιλογή δεν ήταν τυχαία. Η Χαρά είχε τέσσερα παιδιά κι ένα μόνιμα τακτοποιημένο σπίτι. Αλλά ποτέ δεν ήταν κακοδιάθετη. Ήταν μια ευκαιρία να συζητήσει μαζί της αυτό που σκεφτόταν. Ονειρευόταν να σπουδάσει κάτι καινούριο, γιατί δεν ήθελε να πει στα παιδιά της αυτό που της είπε η δική της μητέρα όταν έφυγε από το σπίτι, «Εγώ αφιέρωσα όλη μου τη ζωή σε εσάς. Ήμουν τόσο ευτυχισμένη και τώρα εσείς φύγατε». Σκέφτηκε πόσο βάρος είναι αυτό για τα παιδιά της και σε τι βαθμό την επηρέασε η μητέρα της.
Το βήμα αυτό είχε έρθει στη σωστή ώρα μιας και αρκετές φορές το τελευταίο διάστημα είχε νιώσει ότι είχε δώσει όλη της την ενέργεια και το είναι της στα παιδιά. Εκείνα ασχολούνταν με ηλεκτρονικά παιχνίδια και το κινητό τους και δεν είχαν διάθεση να της αφιερώσουν λίγο χρόνο. Το είχε ανάγκη αυτό και κάποιες φορές το ζητούσε πιεστικά.
Μα κι ένα γλυκό φιλί, ένα «σ’ αγαπώ» δεν ήταν αρκετά για να καλύψουν το κενό. Γι’ αυτό έψαξε κάτι από τα παλιά. Ξέθαψε τον παλιό της εαυτό κι αποφάσισε να βρει τις ισορροπίες της και πάλι.
Και ίσως για την ένδειξη αγάπης από τα παιδιά που δεν έπαιρνε είχε μερίδιο ευθύνης. Οι στιγμές χαλάρωσης ήταν λίγες κι αργά το βράδυ που τα παιδιά δεν είχαν διάθεση για φιλιά και αγκαλιές. Συνειδητοποίησε ότι έπρεπε κι εκείνη να τους δώσει αληθινές αγκαλιές και φιλιά, για να τα πάρει πίσω.
Η βραδιά με τη Χαρά ήταν αρκετά χαλαρωτική. Η Ελευθερία δεν μπόρεσε να πιεί όσο έπινε παλιά, γιατί στο πίσω μέρος του μυαλού της κυριαρχούσε το συναίσθημα της ευθύνης. Έπρεπε να οδηγήσει με ασφάλεια για να πάει πίσω στα παιδιά της.
Ενώ οδηγούσε, τα φώτα της πόλης φάνταζαν πιο όμορφα.
«Δεν προδίδω τα παιδιά μου, αν ονειρεύομαι», σκέφτηκε και όλα της φάνηκαν για λίγο πιο όμορφα εκείνη τη στιγμή.
ΙΣΤΟΡΙΑ 2: «ΠΟΤΕ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΑΡΓΑ!»
Ήταν κάποτε μια μητέρα, η οποία έπρεπε να βρίσκει συνεχώς χρόνο και να τον μοιράζει ανάμεσα στα παιδιά της και στις υποχρεώσεις. Κάποιο πρωί ξύπνησε και ανακάλυψε ότι είχε και τον εαυτό της.
Ήταν απογοητευτικό. Ένιωσε ηττημένη. Ο χρόνος της τελείωνε, χωρίς να είχε κάνει ούτε τα μισά από όσα ονειρευόταν.
Μέσα σε αυτήν την αίσθηση ήττας αναρωτήθηκε αν όντως έπρεπε να νιώθει έτσι. «Τι μπορώ να κάνω για να μην έχω αυτά τα αρνητικά συναισθήματα;», είπε. Κι επειδή ήξερε πολύ καλά πώς να φροντίζει νέους, ηλικιωμένους και παιδιά, αποφάσισε να αρχίσει να φροντίζει και τον εαυτό της και το παιδί που είχε μέσα της και το είχε εγκαταλείψει.
Τα παιδιά της είχαν μεγαλώσει, μπορούσαν να σταθούν στα πόδια τους. Δεν ένιωσε τύψεις για την απόφασή της να κάνει μια νέα αρχή. Πρώτο μέλημα, να βρει μια δουλειά. Όταν έγινε αυτό, ζήτησε διαζύγιο από τον σύζυγό της που ήταν ο μεγάλος απών του σπιτιού.
Η ατμόσφαιρα στο σπίτι δεν ήταν καθόλου εύκολη γιατί ο πατέρας προσπαθούσε να πάρει τα παιδιά με το μέρος του. Η ηρωίδα μας δεν πτοήθηκε, έβαλε φραγμό στις ενοχές της και πάτησε πόδι.
Έπρεπε να αντιμετωπίσει πολλά θέματα ταυτόχρονα, να επαναδιαπραγματευτεί τις σχέσεις με τα παιδιά της, τον πρώην σύντροφο, τους γονείς της και το κοινωνικό περιβάλλον. Παρόλες τις δυσκολίες όμως ένιωθε ότι κάθε μέρα γινόταν δυνατότερη και αναρωτιόταν πού έβρισκε αυτή τη δύναμη. Μια ζωή ήταν πνιγμένη, στερημένη. Τώρα απόρησε με τον εαυτό της.
Αφού μικρή έγραφε ωραίες εκθέσεις, αποφάσισε όλα αυτά που τη βασάνιζαν να τα εκφράσει γράφοντας. Στη συνέχεια έπρεπε να βρει έναν τρόπο να συμπληρώσει το εισόδημά της και να εκφράσει τις καλλιτεχνικές της τάσεις. Το γράψιμο ήταν μια μορφή εκτόνωσης. Μπορούσε να οργανώσει τις σκέψεις της καλύτερα, να εκφράζει τι της συνέβαινε.
Χωρίς να έχει τώρα πια έναν τόνο ανδρικά πουκάμισα να σιδερώνει αποφάσισε να βρει ποιο χόμπι της ταίριαζε. Δοκίμασε κεραμική, αργαλειό, πλέξιμο, σχέδιο και κατασκευή κοσμήματος.
Τα παιδιά της βλέποντας την αλλαγή της και το πόσο ευτυχισμένη ήταν αναθεώρησαν τα όσα της είχαν προσάψει και ήρθαν πιο κοντά της. Το κορίτσι της ήταν κλειστός χαρακτήρας. Ακολούθησε το παράδειγμα της μητέρας της και άρχισε να αποκτά ενδιαφέροντα και να γίνεται κοινωνική.
Η μητέρα της ιστορίας μας τελικά αποφάσισε να ασχοληθεί με την κεραμική τέχνη. Σιγά-σιγά έγινε ένα άλλο πρότυπο για τα παιδιά της. Το πρότυπο της μητέρας που ένιωθε ικανοποίηση από τον εαυτό της, που πατούσε στα πόδια της. Το άνοιγμα προς τον κόσμο τής επέτρεψε να αναπτύξει το κοινωνικό της δίκτυο και να έχει φίλες. Με τον καιρό βρήκε σύντροφο. Ένιωσε πως η ζωή της χαμογέλασε ξανά.
Μέσω των μέσων κοινωνικής δικτύωσης επανασυνδέθηκε με παλιές της συμμαθήτριες. Μία ήταν οινοπαραγωγός στα Μεσόγεια. Όταν κανονίστηκε μια ομαδική συνάντηση στο οινοποιείο, η γυναίκα της ιστορίας μας πραγματοποίησε ένα όνειρό της. Πάτησε σταφύλια!
